ذخيرهسازي اطلاعات با Storage Server 2003
Microsoft
Storage Server يا MSS يكي از نرمافزارهاي قدرتمند مايكروسافت است كه
سرويس پشتيباني از فايلها و چاپگرها را در سطح شبكه ارائه ميدهد. اين
برنامه بدون آنكه هيچ مزاحمتي را براي عمل سرويسدهي فايل (File
Servering) ويندوز 2003 بهوجود آورد، در تلفيق چند سرويسدهنده فايل با
يكديگر و ايجاد هماهنگي بين آنها در ساختن يك سيستم يكپارچه پشتيباني از
اطلاعات شبكه، نقش اساسي را ايفا ميكند.
در اين ميان نقش
شركتهاي مهمي چون HP ،DELL ،Fujistu و بسياري ديگر كه با ارايه ادوات
ذخيرهسازي اطلاعات و سازگار نمودن محصولات خود با MSS، اين راهحل را
قويتر نمودهاند، را نبايد از ياد برد. MSS در دو ويرايش مختلف عرضه
ميشود. ويرايش Enterprise كه به عنوان يك سرور ذخيرهسازي اطلاعات در
مراكز بزرگ اطلاعاتي
(Data Center) بهكار ميرود و نسخه استاندارد آن
كه بهعنوان سرور فايل و چاپگر در ادارات و شركتهاي كوچك يا متوسط
مورداستفاده قرار ميگيرد.
نقطه قوت و در واقع يكي از منطقيترين
دلايل استفاده از MSS اين است كه اين سرور نرمافزاري قادر است انواع
ادوات ذخيرهسازي اطلاعات را از قديميترين تا جديدترين و از كوچكترين تا
بزرگترين آنها را با يكديگر به خوبي تلفيق كند. به عنوان مثال در نظر
بگيريد كه يك شركت مخابراتي كه از سيستمهاي يونيكس يا MainFrame استفاده
ميكرده و فايلهاي خود را سالها بر روي نوارهاي مغناطيسي (Tape) ذخيره
ميكرده است، اكنون قصد دارد از ابزار ذخيرهسازي پيشرفتهاي مثل HP
Proliant DL 380 استفاده كند، ضمن اينكه تمايل به پرداخت هزينه تعويض
كليه ادوات قديمي خود را هم ندارد.
در اين وضعيت MSS ميتواند
بهعنوان يك رابط و هماهنگ كننده، امكان دسترسي همزمان به هر دو ابزار
ذخيرهسازي مذكور را فراهم آورد. دومين عامل موفقيت MSS قيمت مناسب آن
است. اصولاً سازندگان ادوات ذخيرهسازي مثلHP در زمان ساخت و ارايه
دستگاههاي خود به بازار هم به قيمت و كارايي دستگاه خود و هم به قيمت و
كارايي نرمافزار سرويسدهنده آن توجه خاصي ميكنند. در اين راستا قيمت
مناسب، كارايي خوب و سازگاري مناسب MSS با محصولات و سختافزارهاي ساخت
اين شركتها باعث شده است تا اين سرور نرمافزاري بتواند به تنهايي 41
درصد بازار اينگونه سرويسدهندههاي شبكه را از آن خود نمايد، بازاري كه
سالها در اختيار شركتهاي بزرگي چون EMC و يا Network Appliance بوده است.
MSS
با پشتيباني از انواع ادوات ذخيرهسازي تا حجم 40 ترابايت، سرويسهاي
متعددي را جهت مديريت اين ادوات در اختيار مسؤولين پشتيباني سيستم قرار
ميدهد. به عنوان مثال سرويس
Volume Shadow Service) VSS) نهتنها
امكان تهيه يك كپي آنلاين را از يك يا چند ابزار ذخيرهسازي اطلاعات
برروي يك يا چند ابزار ديگر فراهم ميآورد، بلكه با اين كار، در واقع يك
سيستم فايلي پيشرفته توزيعشده
(Distributed File System) را بين چند
سرور موجود در شبكه كه هر كدام ادوات ذخيرهسازي مخصوص به خود را دارند
ايجاد ميكند و عمليات تقسيم و توازن سرويس دسترسي به فايل (كلاسترينگ) را
با حداكثر 8 سرور موجود در شبكه به خوبي انجام ميدهد.
البته
منتقدان مايكروسافت، وجود چنين امكانات و سرويسهايي را لازمه يك
سيستمعامل سرور دانسته و در حقيقت از عدم وجود آن در ويندوز 2003 به
عنوان يكي از نقاط ضعف اين سيستمعامل ياد ميكنند. اما نبايد اين نكته را
هم فراموش كرد كه هر سيستمعاملي محدوديتها و معذوريتهاي خود را دارد.
سيستمعاملي مثل ويندوز 2003 كه داراي قابليتهاي متعددي براي كاربردهاي
مختلف در ردههاي كوچك تا متوسط است، تا حدودي ميتواند از سيستمفايلي
توزيع شده و عمليات كلاسترينگ فايل به تنهايي پشتيباني كند، اما نهتنها
از لحاظ مالي بلكه از نظر منطقي هم از يك سيستمعامل كه صرفاً موظف به
ايجاد هسته و زمينههاي سرويس در شبكه است، بيش از اين انتظار نميرود.
قابليتها
و قدرت انطباق MSS با انواع فايل سيستمهاي مربوط به سكوهاي ديگر مثل NFS
،SMB ،AppleTalk وNetware، سرعت مناسب انتقال يا كپي كردن و توزيع اطلاعات
بر روي سرورهاي شبكه (حتي سرورهاي راهدور و يا سرورهاي اينترنتي) باعث
شده تا شركتهاي ديگري هم كاربران خود را تشويق به استفاده از آن نمايند.
به عنوان مثال كمپاني DELL نيز براي استفاده از ادوات ذخيرهسازي
سري N خود مثل Power Vault 775N راهحل مايكروسافت را به كاربران خود
توصيه كرده است. حتي برخي شركتهاي ديگر هم از طريق ارايه نرمافزار به
اين زنجيره همكاري پيوستند.
به عنوان مثال شركت وريتاس محصول خود
بهنام Veritas Storage Replicator را طوري طراحي كرده است كه از طريق آن
ميتوان توسط وب سايت اين شركت با MSS موجود در يك سايت ديگر تماس برقرار
كرده و بدون نياز به نصب سختافزار خاصي و صرفاً از طريق اينترنت و با
استفاده از ادوات ذخيرهسازي موجود در سايت وريتاس، اطلاعات را بهصورت
آنلاين در چند نقطه مختلف نگهداري كرد. با اين روش، شركتهاي كوچك يا
متوسط ميتوانند بدون نياز به خريداري ابزارهاي ذخيرهسازي و صرفاً توسط
اين دو برنامه، اطلاعات خود را در جاهاي مختلف ذخيره كنند.
سناريوهاي قابل اجرا
قابليتهاي
مختلف MSS باعث شده اين سرور نرمافزاري بتواند در مقاطع مختلف و
كاربردهاي گوناگون ذخيرهسازي اطلاعات مشاركت نموده و به همراه پلتفرم
ميزبان خود، يعني ويندوز 2003 و ادوات ذخيرهسازي قابل پشتيباني توسط آن،
حداكثر سرويسهاي خو را در اينگونه موارد به كاربران عرضه كند. از آنجا
كه MSS پس از نصب، به خوديخود داراي تنظيمات پيشفرض براي تسريع در مرحله
بهرهبرداري از آن است، مدير سيستم طي چند دقيقه ميتواند با تكيه به اين
تنظيمات پيشفرض، از بسياري امكانات آن بدون نياز به پيكربندي تخصصي
استفاده كند. اين تنظيمات پيشفرض كه بهطور كامل با اكتيودايركتوري
ويندوز 2003، محيط شبكهاي مايكروسافت، و بسياري از ديگر نرمافزارهاي
ارايهدهنده سرويسهاي مختلف منطبق است، ميتواند به راحتي با بسياري از
انواع ادوات ذخيرهسازي از چند گيگابايت تا چندين ترابايت كار كند.
File serving -1
ارايه
انواع روشهاي دسترسي و حفاظت از اطلاعات ذخيره شده، پشتيباني از
پروتكلهاي مختلف ارتباطي جهت برقراري ارتباط با انواع اطلاعاتي كه تحت
استانداردهاي مختلف ذخيرهسازي بر روي ادوات گوناگون در پلتفرمهاي مختلف
ذخيره شدهاند، قابليت فايل سرور ويندوز 2003 را در حد بسيار مطلوبي بالا
برده است.
Server Consolidation - 2
MSS
علاوه براينكه بهعنوان يك فايل سرور قدرتمند به حساب ميآيد، قادر است
چند فايل سرور ديگر را اعم از اينكه اين فايل سرورها صرفاً سرورهايي با
سيستمعامل ويندوز سرور باشند يا يك MSS ديگر باشند و يا اصلاً فايل سروري
متعلق به كمپاني ديگر يا پلتفرم متفاوتي باشند را گرد خود جمع كرده و ضمن
برقراري ارتباط با آنها، امكان مديريت متمركز، قابلاطمينان، و
كمهزينهاي را براي مجموعهاي كه شامل چند فايل سرور مختلف است، فراهم
آورد.
Backup/Replication - 3
بسياري
از برنامههايي كه سرويسهاي عمده شبكهاي مثل بانكاطلاعاتي، ايميل، وب و
... را ارايه ميدهنده در داخل بدنه خود داراي ابزارهايي جهت ايجاد
نسخههاي پشتيبان از اطلاعات يا كدهاي موجود هستند. حتي خود ويندوز 2003
هم به تنهايي ميتواند از فايلها، فولدرها، ودرايوهايي كه مدير سيستم
مشخص ميكند به صورت دستي يا خودكار و در مقاطع زماني خاص پشتيبانگيري
كند. اما كاري كه MSS ميتواند در اين زمينه انجام دهد، بسيار بيش از اين
موارد است.
امكان ارتباط با اين برنامههاي سرويسدهنده شناسايي
فايلهاي اطلاعاتي آنها، و گرفتن نسخه پشتيبان برروي ادوات مختلف
ذخيرهسازي (و نه تنها هاردديسك سرور اصلي سرويسدهنده) ميتواند به صورت
بسيار سريع و نامحسوس و حتي بدون آنكه نيازي به متوقف كردن موقت سرويس
مذكور براي ايجاد نسخه پشتيبان باشد، اين كار را انجام دهد. اين شيوه
بهخصوص براي ايجاد نسخههاي پشتيبان از اطلاعات سرويسدهندههاي
مايكروسافتي، مثل SQL Server يا Exchange به دليل انسجام همه اين
برنامهها درحولوحوش ويندوز 2003 و اكتيودايركتوري، از كارآيي و
قابليتاطمينان زيادي برخوردار است.
Integration With SAN -4
هر
سه سناريوي ذكر شده در موارد فوق، ميتواند علاوه بر اجرا برروي ادوات
ذخيرهسازي كه براساس يك شبكه معمولي كار ميكنند، يعني Network Attached
Storage) NAS)، برروي محيطهاي ذخيرهسازي مبتني بر ديتا يعني(SAN
(Storage Area Network هم اجرا شود. قابل ذكر است كه خود SAN (برخلاف NAS
كه يك ابزار ذخيرهسازي است) نوعي شبكه است كه سرورها و ادوات ذخيرهسازي
را براساس استانداردهاي مشخصي به هم وصل ميكند. بدينوسيله در بسياري
موارد استفاده از SAN به دليل اختصاص يك شبكه مخصوص براي انجام امور مربوط
به انتقال اطلاعات، از كارآيي بيشتري نسبت به NAS برخوردار است. نقش
MSS در اينجا شناسايي دقيق سرورها و ادوات ذخيرهسازي موجود در يك شبكه
SAN، و كمك به ايجاد يك محيط متمركز و منسجم بين آنها است. در اينجا
MSS دقيقاً همان سناريوهايي را كه در يك شبكه داراي ذخيرهسازي NAS انجام
ميداد، براي محيط شبكهاي SAN هم انجام ميدهد و ميتواند سرويس فايل،
يكپارچگي بين پلتفرمها، و اعمال مربوط به پشتيبانگيري را، در اين شبكه
نيز به نحو مطلوب انجام دهد.
این وبلاگ به دور از هر گونه حاشیه تنها به مباحث فناوری اطلاعات و ارتباطات می پردازد. برخی مطالب به عنوان نکات قابل توجه از سایتهای دیگر در این وبلاگ درج میشود که حتما از نویسنده اصلی با ذکر منبع تقدیر و تشکر خواهد شد.